Еуразиялық экономикалық комиссия (ЕЭК) Кеңесі тарифтік преференцияларды алу мақсаттары үшін тауарлардың шығарылған елін анықтаудың жаңа ережелерін, сондай-ақ Еуразиялық экономикалық одақ (ЕЭО) елдеріне тауарларды әкелу кезінде қолданылатын "преференциалдық емес ережелерді" бекітті (ЕЭК Кеңесінің 2018 жылдың 13 шілдесіндегі № 49 шешімі).
Тұтастай алғанда, жаңа ережелер электрондық құжат айналымы саласындағы қазіргі заманғы үрдістерді қамтиды және қазіргі кездегі қолданыстағы бірқатар құқықтық олқылықтарды толықтырады.
Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың шығарылған елін айқындау қағидалары (тауарлардың шығарылуын айқындаудың преференциалдық емес қағидалары) тауарлардың шығарылуын айқындау критерийлерін, сондай-ақ тауардың шығарылуы туралы сертификатқа қойылатын талаптарды белгілейді.
Егер өнімді өндіру кезінде басқа мемлекеттерден материалдар пайдаланылса, онда тауарлардың шығу тегі сыртқы экономикалық қызметке қатысушы өзінің өзін таңдай алатын екі балама өлшемнің бірінің негізінде айқындалады: тауардың кез келген бірінші төрт белгінің деңгейінде өзгертілуі мүмкін коды бойынша немесе өнімдегі шетелдік тауар құнының үлесі бойынша – оның қайта өңдеу немесе өндіру кезіндегі құны дайын тауар бағасының 50% - ынан аспауы тиіс.
Егер оның аумағында формальды операциялар ғана жүзеге асырылса – өнім партиясы қалыптасса, логотиптер салынады немесе заттаңбалар желімделеді, тауарларды банкаларға және т. б. буып-түю жүзеге асырылса, тауар елден шығарылған деп атала алмайды.
Құжаттың маңызды жаңалықтарының бірі - Ереже тауарлардың шығарылған елін объективті анықтау үшін барынша мүмкіндік береді, осыған байланысты әкелу кезінде төлемдерді есептеуге мүмкіндік береді. Мәселен, Одақта ішкі нарықты қорғау шаралары қолданылатын өнімге қатысты жеке-жеке, сондай-ақ бір-бірімен үйлесімде белгіленуі мүмкін тауарлардың шығу тегін анықтаудың ерекше өлшемдері бойынша айқындау мүмкіндігі көзделген. Мысалы, шыққан елі өнімнің ең жоғары қосылған құнын алған жерінде анықталуы мүмкін.
ЕАЭО туралы шартта көзделген және тауардың шығу тегі, одақтың кедендік аумағына әкелінетін ұқсас тауарлардың шығу тегі, ішкі нарықты қорғау шаралары қолданылған жағдайда, айрықша емес Ережелердің 25-тармағына сәйкес тауардың шығу тегі туралы сертификатпен расталады.
ЕАЭО туралы шартта, демпингке қарсы және өтемақы баждарын төлеген жағдайда, сондай-ақ әкелінетін тауарлардың жалпы кедендік құны 150 АҚШ долларына баламалы сомадан аспайтын болса, ішкі нарықты қорғау шаралары қолданылатын ұқсас Одақтың кедендік аумағына әкелінетін тауарлардың шығу тегін растау талап етілмейді.
Преференциалық емес тауарлардың шығуын анықтаудың жаңа ережелері сертификат бланкісінің белгілі бір нысанын белгілемейді,алайда осы құжатта тауардың шығу сертификатына қойылатын талаптар қамтылады. Сондай-ақ тауардың шығу тегі туралы құжат ретінде преференциялық сауда шеңберінде қолданылатын сертификат пайдаланылуы мүмкін, алайда мұндай сертификатта Қызметтік белгілер үшін баған "преференциялық емес мақсаттар үшін"деген белгіні қамтуға тиіс.
Сертификаттағы мәліметтерге қойылатын талаптар осы құжатта көрсетілуі тиіс ақпараттың ең аз жиынтығын білдіреді. Қосымша ақпаратты көрсетуге жол беріледі:
-тауар шығарылған елдің атауы;
-сертификат нөмірі, сертификат берген уәкілетті органның атауы;
-экспорттаушының және (немесе) өндірушінің атауы және мекенжайы;
-межелі елдің атауы немесе жүк алушының атауы мен мекенжайы;
-оны сәйкестендіруді жүргізуге мүмкіндік беретін тауардың сипаттамасы;
-тауардың брутто салмағы және (немесе) басқа да сандық сипаттамалары;
-тауар шығарылған елде берілген тауардың шығу тегі туралы құжаттың деректемелері (егер сертификатты тауарды әкету елі берген жағдайда);
-сертификатты куәландыру туралы ақпарат (сертификатты берген уәкілетті органның мөрі, осы уәкілетті органның лауазымды адамының қолы, сертификаттың берілген күні).
Осылайша, қазіргі уақытта сыртқы экономикалық шарттар (келісім-шарттар) жасалған жағдайда жеткізушілердің тауарлардың шығу тегі туралы сертификаттарды осы жеткізілімдерге ілесіп жүретін өзге де құжаттармен қатар ұсыну туралы міндеттемесін қосымша қарастыру қажет. Және осы сертификаттарды толтыруға қойылатын талаптарды сақтауға ерекше назар аударсын.
Тәуелсіздігінің 25 жылдығы
Қазақстан 2050
Мемлекеттік рәміздер
Нұрлы жол – Болашаққа бастар жол
